Postawy ukazane tu sięgają w historii od klasycznej, starożytnej postawy lotosu do dwudziestowiecznego siedzenia na ławeczce do zazen. Chociaż mistrzowie zen, zarówno starożytni, jak i współcześni, zgodnie głoszą wyższość postawy lotosu nad pozostałymi, to na podstawie własnego doświadczenia autor tych słów może czytelnika zapewnić, że każda z tych postaw jest odpowiednia dla kogoś, kto jest dostatecznie zdeterminowany, aby praktykować zazen.
Praktyka siedzenia ze stopami spoczywającymi na udach jest jedną z najdawniejszych i poprzedza Buddę.
Wiemy o tym nie tylko z archeologicznych odkryć w Indiach, gdzie kilka tysięcy lat przed narodzinami Buddy stosowano już postawę lotosu. Dowody na to znajdujemy również w starożytnych grobowcach egipskich, których płaskorzeźby ukazują postacie siedzące w postawie pełnego lotosu; a zatem poza indyjską, również i inne cywilizacje znały moc tej szczególnej postawy.
Trzeba przyznać, że dla ludzi Zachodu, nie przyzwyczajanych do siedzenia ze skrzyżowanymi nogami od dzieciństwa, postawa lotosu może być trudna, jednak w żadnym wypadku nie jest niemożliwa. Dorośli, niewysportowani ludzie Zachodu dzięki wytrwale praktykowanemu zazen w niecałe sześć miesięcy opanowują postawę półlotosu. Trening jest tu uzupełniany ćwiczeniami, które zwiększają rozciągliwość przyczepów oraz wiązadeł w ścięgnach nóg i stopniowo prowadzą do tego, że kolana dotykają maty (jednym z pomocnych ćwiczeń jest naciskanie rękoma w dół na kolana po gorącej kąpieli). Oczywiście pełna postawa lotosu stanowi twardszy orzech do zgryzienia, ale systematyczne wysiłki również i tutaj bywają wieńczone sukcesem.
Kolejna postawa stosowana szeroko w Birmie i buddyjskich krajach południowo-wschodniej Azji. Ma tę zaletę, że dla początkujących jest wygodniejsza od postawy pół- lub pełnego lotosu, ponieważ nogi nie są tu skrzyżowane. Jednak nie stwarza ona dla tułowia tak silnego oparcia, jak postawa lotosu, dlatego utrzymywanie przez czas dłuższy kręgosłupa w doskonale prostej pozycji związane jest tu z wysiłkiem.
Tradycyjna japońska postawa siedząca może okazać się wygodniejsza dla ludzi Zachodu, jeśli pomiędzy pośladki a pięty wsunie się poduszkę. Niska ławeczka, może uczynić tę postawę jeszcze wygodniejszą, jeżeli umieści się ją między pośladkami a piętami, gdyż pięty są wtedy zupełnie uwolnione od nacisku ciała pozycji początkującemu najłatwiej jest utrzymać proste plecy.
Zwykłe krzesło nie jest odpowiednie do zazen, jeśli siedzi się na nim z pochylonymi plecami, jak to na ogół bywa. Jednak jeśli używa się go tak, że z poduszką pod pośladkami, co pomaga w utrzymaniu kręgosłupa prosto, i opierając stopy mocno o podłogę, to wówczas ono także może się przydać.
PEŁNY LOTOS
PÓŁ LOTOSZ lewą stopą na prawym udzie, a prawą stopą pod lewym udem, z kolanami dotykającymi maty. Przy tej postawie może okazać się konieczne włożenie pod poduszkę okrągłą poduszki podpierającej, tak by kolana mogły dosięgnąć maty.
ĆWIERĆ LOTOS
z lewą stopą spoczywającą na łydce prawej nogi. Oba kolana dotykają maty.
Tradycyjna japońska postawa siedząca. Kolana na jednej linii. Pomiędzy pośladkami a piętami umieszczona jest poduszka wypchana łuskami zbóż, aby zmniejszyć nacisk na pięty. Ręce mogą spoczywać na przedniej części poduszki z łuskami. Jeżeli chce się siedzieć wyżej, to poduszkę tę można położyć na zwykłej okrągłej poduszce.
POSTAWA BIRMAŃSKA
z nogami nie skrzyżowanymi. Jedna stopa luźno przed drugą, oba kolana dotykają maty. Tu również przydatny może być poduszka podpierająca; dzięki niej tworzy się solidniejsza „baza", kolana spoczywają na macie.
NA ŁAWECZCE
Zazen uprawiane na niskiej ławeczce z cienko wyściełanym siedzeniem. Aby zapobiec opadaniu rąk, można pod nimi umieścić poduszkę podpierającą.
Zazen na krześle z prostym oparciem i poduszką pod pośladkami. Stopy rozstawione na szerokość ramion, mocno opierają sic podłogę.
Na stronę Teksty
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz